йөҙ йәшкә тиклем йәшәү

до города — ҡалаға саҡлы

до деревни — ауылға тиклем

бороться до победного конца — еңеп сыҡҡансы көрәшеү

до последнего дыхания — һуңғы һулышҡа тиклем

до войны — һуғыштан элек

до наступления холодов — һалҡындарҙан элек, һалҡындарға саҡлы, һалҡын төшкәнгәсә

мороз доходил до 40 градусов — һыуыҡ 40 градусҡа ҡәҙәр етте

зал вмещает до тысячи человек — залға меңгә яҡын кеше һыя

промокнуть до нитки — лыҡа һыу булыу

дотронуться до лба — маңлайға тейеү

нам было не до него — беҙҙә уның ҡайғыһы юҡ ине

до каких пор — ҡасанға тиклем, күпме

до крайности — сиктән тыш, сикһеҙ

до поры, до времени — ваҡыты еткәнсе, үҙ ваҡытында

до свидания — хәҙергә (әлегә) һау булығыҙ, һау булып тороғоҙ, хушығыҙ

до упаду — хәлдән тайғансы, аяҡтан йығылғансы

весенняя пора — яҙ ваҡыты

зимняя пора — ҡышҡы мәл

пора жатвы — ураҡ мәле

пора на работу — эшкә барырға ваҡыт

в (самую) пору — үҙ ваҡытында

в ту пору — ул саҡта

до поры, до времени — ваҡыты еткәнсә

до сих пор; до сих пор: — 1) (о времени) әлегә тиклем, ошоға ҡәҙәр

до сих пор не знать — әлегә тиклем белмәү

2) (о месте) — ошо ергә тиклем

до каких пор — ҡасанға тиклем

до тех пор — шуға тиклем

на первых порах — тәү башта

с давних пор — әллә ҡасандан бире, күптән

сделать возможно лучше — мөмкин тиклем һәйбәтерәк эшләргә

принести возможно скорее — мөмкин булған тиклем тиҙерәк килтереү

очень возможно — бик мөмкин

мне, возможно, придётся съездить — бәлки, миңә барып ҡайтырға тура килер

где ты был столько времени? — һин шул тиклем ваҡыт ҡайҙа булдың?

столько много! — шул тиклем күп!

солнечное время — ҡояш ваҡыты

время не ждёт — ваҡыт көтөп тормай

тратить время — ваҡыт сарыф итеү

сколько времени? — сәғәт нисә?, ваҡыт күпме?

в указанное время — күрһәтелгән ваҡытта

время истекло — ваҡыт үтеп китте

не отставать от времени — замандан артҡа ҡалмау

военное время — һуғыш ваҡыты

дух времени — заман рухы

времена года — йыл миҙгелдәре

время покоса — бесән сабыу мәле, бесән өҫтө

рабочее время — эш ваҡыты

настоящее время — хәҙерге заман

будущее время — киләсәк заман

прошедшее время — үткән заман

во время оно уст. — ҡасандыр, әллә ҡасан

время от времени — ваҡыт-ваҡыт, ҡайһы берҙә

(в) первое время — башта, тәүҙә, тәү ваҡытта

(в) последнее время — һуңғы ваҡытта

в своё время: — 1) заманында, ҡасандыр

2) үҙ ваҡытында; всё время һәр ваҡыт (саҡ), гел; в скором времени — оҙаҡламай

в то время как — шул арала, шул ғына ваҡыт араһында

выиграть время — күберәк ваҡыт алыу, ваҡыт үтеү, файҙаға булыу

до времени; до поры до времени — ваҡыты еткәнсе, билдәле бер ваҡытҡа тиклем, көнө килгәнсе

до сего времени — ошо ваҡытҡа тиклем

ко времени — ваҡытлы, үҙ ваҡытында

на время — ваҡытлыса, билдәле ваҡытҡа тиклем

со времени — ваҡыты етеү менән, киләсәктә

одно время — бер ваҡыт

раньше времени — көн элгәре (элек), ваҡытынан алда

самое время — бик ваҡытлы

с течением времени — ваҡыт үтеү менән, киләсәктә

тем временем — шул уҡ ваҡытта, шул арала

убить время — ваҡытты бушҡа уҙғарыу

прочитать досюда — ошонда хәтле уҡыу

как поживаете? — нисек йәшәйһегеҙ?

как ваше здоровье? — һаулығығыҙ нисек?

как это случилось? — нисек булды һуң был?

как пройти к остановке? — туҡталышҡа нисек барырға?

я сделал, как вы сказали — һеҙ нисек әйттегеҙ, мин шулай эшләнем

не знаю, как это делается — мин бының ҡалай эшләнгәнен белмәйем

как хорошо! — ҡайһылай яҡшы!

как я рад тебя видеть! — һине күреүемә шул тиклем шатмын!

как! Ты опять здесь? — нисек! Һин тағы бындамы ни?

как! Ты уже пришёл? — бәй! Һин килдең дәме?

она как закричит ул — ҡысҡырып ебәрмәһенме

как польёт дождь — ямғыр яуып ебәрмәһенме

твёрдый, как камень — таш һымаҡ (таштай) ҡаты

белый, как снег — ҡар һымаҡ (ҡарҙай) ап-аҡ

советую это вам как друг — мин һеҙгә дуҫ итеп кәңәш бирәм

как вспомнишь, приятно становится — иҫкә төшөргәндә рәхәт булып китә

как доедешь, вышли телеграмму — барып етеү менән телеграмма һуҡ

как стемнеет, он вернётся — ҡараңғы төшөү менән ул ҡайтасаҡ

как бы не — булып ҡуймаһа ғына ярар ине, булып ҡуймаһын

как бы не так — шулай булмай ҙа ни

как бы то ни было — нисек кенә булмаһын, һәр хәлдә

как же — эйе шул, әлбиттә

как когда; когда как — ҡасан нисек, төрлө ваҡытта төрлөсә

как кому; кому как — кемгә нисек, кешеһенә ҡарап

как можно — мөмкин тиклем

как нельзя лучше — үтә һәйбәт, шунан да яҡшыһы юҡ

как ни в чём не бывало — бер ни ҙә булмағандай

как пить дать — һис шикһеҙ

как попало — теләһә нисек, теләһә ҡалай

как раз: — 1) нәҡ, тап

он свидетель как раз этого явления — ул нәҡ шул күренештең шаһиты

как сказать — уныһы икеле әле

как только — -ғас та/-гәс тә, уҡ/үк

как только он придёт, я вам сообщу — ул килгәс тә, мин һеҙгә хәбәр итермен

гладить по голове — баштан һыйпау

идти по улице — урамдан барыу, урам буйлап барыу

разложить книги по столу — китаптарҙы өҫтәлгә таратып ташлау

рассадить по местам — урындарға ултыртып сығыу

разлить по стаканам — стакандарға ҡойоп сығыу

смотреть по сторонам — тирә-яҡҡа ҡарау

ходить по театрам — театрҙарға йөрөү

тоска по родине — тыуған илде һағыныу

соскучиться по детям — балаларҙы юҡһыныу

в каждой комнате по одному окну — һәр бүлмәлә берәр тәҙрә

все купили по одной книге — бөтәһе лә берәр китап һатып алды

заниматься по часу в день — көнөнә берәр сәғәт шөғөлләнеү

клевать по зёрнышку — бөртөкләп сүпләү

платить по часам — сәғәтләп түләү

расфасовать яблоки по килограмму — алманы килограмлап үлсәп төрөү

стоять по пояс в воде — билгә ҡәҙәр һыу эсендә тороу

снег по колено — ҡар тубыҡтан

прочитать с первой по десятую главу — беренсенән унынсы бүлеккә тиклем уҡыу

по сей день — ошо көнгә тиклем

по два — икешәрләп

по три — өсәрләп

по четыре — дүртәрләп

по пятеро — бишәрләп

по шестеро — алтышарлап

по истечении срока — ваҡыты уҙғандан һуң

по окончании работы — эш бөткәс

ходить по комнате — бүлмәлә йөрөү

гулять по саду — баҡсала йөрөү

путешествовать по стране — ил буйлап сәйәхәт итеү

гладить по шерсти — йөндөң ыңғайына һыпырыу

идти по ветру — ел ыңғайына барыу

идти по следу зверя — йәнлектең эҙенән барыу

плыть по течению — ағым ыңғайына йөҙөү

жить по правде — дөрөҫлөк менән йәшәү

уехать по совету врачей — табиптарҙың кәңәше буйынса китеү

уволиться по собственному желанию — үҙ теләгең менән эштән китеү

писать по старой орфографии — иҫке орфография буйынса яҙыу

движение по графику — график буйынса хәрәкәт

судить по внешности — тышҡы ҡиәфәткә ҡарап фекер йөрөтөү

послать по почте — почта менән ебәреү

говорить по телефону — телефондан һөйләшеү

передать по радио — радио аша тапшырыу

отсутствовать по болезни — ауырыу сәбәпле булмау

ошибиться по рассеянности — хәтерһеҙлек арҡаһында яңылышыу

работы по озеленению города — ҡаланы йәшелләндереү буйынса эштәр

исследование по физике — физика буйынса тикшеренеү

приказ по школе — мәктәп буйынса приказ

хлопоты по хозяйству — хужалыҡ буйынса хәстәрлек

брат по матери — әсәй яғынан ағай

учитель по профессии — профессияһы буйынса уҡытыусы

старший по возрасту — йәш яғынан өлкәне

важный по значению — әһәмиәте буйынса мөһим

сорвать яблоко с яблони — алмағастан алма өҙөп алыу

уйти с собрания — йыйылыштан сығып китеү

удалить с урока — дәрестән сығарып ебәреү

отдохнуть с полчаса — ярты сәғәттәй ял итеү

прожить в деревне с месяц — ауылда бер айға яҡын йәшәү

он получил с десяток писем — ул унлап хат алды

с месяц назад — бер ай самаһы элек

отъехать с километр — бер километр самаһы китеү

он служит с месяц — ул бер айға яҡын хеҙмәт итә

девочка ростом с маму — әсәһендәй буйлы ҡыҙыҡай

идти с мамой — әсәй менән барыу

поговорить с друзьями — дуҫтар менән һөйләшеү

платок с бахромой — суҡлы шәл

книга с иллюстрациями — рәсемле китап

человек с ружьём — мылтыҡлы кеше

хлеб с маслом — май яғылған икмәк

мешок с мукой — он һалынған тоҡ

ведро с молоком — һөт һалынған күнәк

есть с жадностью — ҡомһоҙланып ашау

слушать с восхищением — һоҡланып тыңлау

идти с песнями — йырлап барыу

проснуться с головной болью — баш ауыртып уяныу

мыть с мылом — һабынлап йыуыу

броситься с кулаками — кемгәлер йоҙроҡ менән ташланыу

послать с курьером — курьер менән ебәреү

у него плохо с сердцем — уның йөрәге ауырта

с самолётом произошла авария — самолёт менән авария булған

явиться с докладом — доклад менән килеү

обратиться с просьбой — үтенес менән мөрәжәғәт итеү

сделать с намерением — маҡсат менән эшләү

познакомить с девушкой — ҡыҙ менән таныштырыу

сравнить с оригиналом — төп нөсхә менән сағыштырыу

согласиться с выводами — һығымталар менән ризалашыу

быть осторожным с огнём — ут менән һаҡ булыу

с миру по нитке – голому рубашка — ил төкөрһә – күл булыр

вернуться с Кавказа — Кавказдан ҡайтыу

напасть на врага с тыла — дошманға тылдан һөжүм итеү

наблюдать за ходом боя с высоты — һуғыш барышын ҡалҡыулыҡтан күҙәтеү

цветы с юга — көньяҡ сәскәләре

картина с выставки — күргәҙмәнән алынған картина

телеграмма с дороги — юлдан килгән телеграмма

с детства — бала саҡтан алып

с первых же дней — беренсе көндәрҙән алып

приготовить с вечера — кистән әҙерләп ҡуйыу

с утра до ночи — иртәнән кискә тиклем

с весны до осени — яҙҙан алып көҙгә тиклем

получить деньги с заказчика — заказ биреүсенән аҡса алыу

урожай с гектара — (һәр) гектарҙан алынған уңыш

брать пример с матери — әсәйҙән үрнәк алыу

перевести с башкирского языка — башҡортсанан тәржемә итеү

копия с документа — документтың күсермәһе

с разрешения родителей — ата-әсәнең рөхсәте менән

с вашего согласия — һеҙҙең ризалығығыҙ буйынса

с согласия автора — автор ризалығы буйынса

умереть с голоду — астан үлеү

писать с большой буквы — ҙур хәреф менән яҙыу

торговать с рук — ҡулдан һатыу

влюбиться с первого взгляда — бер күреүҙән ғашиҡ булыу

кормить ребёнка с ложечки — баланы ҡалаҡ менән ашатыу

сколь возможно — күпме мөмкин

именно так — тап ана шулай

сделай так — ана шулай эшлә

сегодня холодно, так надо одеться потеплее — бөгөн һыуыҡ, шуға күрә йылыраҡ кейенергә кәрәк

ведь я говорил, так ты не послушал — мин әйттем бит, ләкин һин ҡолаҡ һалманың

как же так — бына һиңә тағы, бына һиңә кәрәк булһа

(и) так и сяк; (и) так и этак — төрлөсә, тегеләй ҙә былай ҙа, улай ҙа былай ҙа

то так, то сяк; то так, то этак — әле улай, әле былай

так-сяк — ярай инде шулай, уртаса, бер хәл (сама)

не так ли? — шулай түгелме ни?, улай түгелме ни?

так и знай — белеп тор

так и надо — шулай кәрәк тә

так сказать — әйтмешләй

так что — шуға күрә

так как — сөнки

так-то (оно) так — шулайын шулай ҙа ул

раз так — шулай (улай) икән (булғас), улай булһа

так много ягод — еләк шул тиклем күп

это так не пройдёт — был эш шулай ғына үтмәҫ

сказать просто так — былай ғына әйтеү

нехорошо так говорить — улай әйтеү ярамай

лет так шестидесяти — йәше шул алтмыштар самаһы

днём жарко: так, температура доходит до сорока градусов — көндөҙ эҫе: мәҫәлән, эҫелек ҡырҡ градусҡа тиклем етә

так ты мне не веришь? — тимәк, һин миңә ышанмайһың?

работу доделала, так можно отдыхать — эшемде эшләп бөттөм, инде ял итеп була

тем лучше — бигерәк яҡшы

чем сложнее дело, тем интереснее — эш ни тиклем ҡатмарлыраҡ, шул тиклем ҡыҙығыраҡ

тем более — бигерәк тә

возможность такого решения сомнительна — шундай ҡарарҙың булыуы шикле

возможность должна быть использована — мөмкинлек файҙаланылырға тейеш

материальные возможности — матди мөмкинлектәр

до последней возможности — һуңғы мөмкинселеккә тиклем

нет возможности — мөмкинселек юҡ, мөмкин түгел

по возможности; по мере возможности — мөмкин булған тиклем, мөмкин булғанса

вплоть до вечера — кискә тиклем

вплоть до утра — иртәнгә саҡлы

сверху донизу — өҫтән аҫҡа тиклем

дорастить до семнадцати лет — ун ете йәшкә тиклем үҫтереү

дослужить до окончания срока — срогы бөткәнгә тиклем хеҙмәт итеү

дослужить до пенсии — пенсияға сыҡҡансы эшләү

достоять до конца — аҙағына тиклем тороу

доучиться до третьего курса — өсөнсө курсҡа тиклем уҡыу

сходи ещё раз — тағы ла барып кил

спой ещё эту песню — йырла әле тағы был йырҙы

он ещё не пришёл домой — ул әле өйгә ҡайтмаған

он ещё не кончил работу — ул әле эшен тамамламаған

он уехал ещё неделю тому назад — ул бынан бер аҙна элек үк китте инде

он стал ещё сильнее — ул тағы ла көслөрәк булып китте

как ещё получится! — нисек килеп сығыр әле!

а ещё — етмәһә

всё ещё — әле хәҙер ҙә, һаман, әлегә тиклем, хәҙергә тиклем

ещё бы — әлбиттә, билдәле

ещё ничего — ярай әле, ярарлыҡ әле

ещё и ещё — тағы ла күберәк